Bu Kızılay projemiz Istanbul Universitesi Lojistik Yönetimi bölüm başkanı Prof.Dr.Murat Erdal ın yayınladığı “ Tasarımda Süreç İyileştirmeye Tedarik Zinciri Yönetimi - BAŞARI HİKAYELERİ” isimli Nisan - 2017 basımlı kitapta Örnek Başarı Hikayesi olarak yer almışır

Yıl : 2016

  • Ton : 11007
  • Pol : Mersin
  • POD : Bosaso – Berbera - Cibuti
  • Gemi Adı : M/V Lila

 

TURKKIZILAYI

ETHIOPIA - SOMALILAND & PUNTLAND 11.000 TON INSANI YARDIM LOJİSTİK ORGANİZASYONU

 

Bu bilgi notu niteliğindeki yazımda ,  daha önce kurum tarafından benzeri 4.5 ayda tamamlanabilen bir operasyonun tarafımızca 17 günde tamamlanan 11.000 TON insani yardım malzemesinin aynı gemi ile 3 farklı Afrika limanına tahliye operasyonunun arkasında yatan hummalı çalışma , planlama , organizasyon ve operasyon detaylarını iletmeye çalışacağım.  

Kurum tarafından ihalesi fimamız da kalan Operasyonun kapsamı , Turkiye nin farklı 3 noktasından çuvallı bir şekilde teslim edilen 11.000 Ton ( Yaklaşık 550 TIR kapasiteli ) insani yardım kapsamında un ve şeker yükünün , Mersin limanına sevki , burada kiralanan gemiye yüklemesinin yapılması ve belli bir program dahilinde Ethiopia , Somaliland ve Puntland bölgelerinde belirtilen depolara tesliminin yapılması üzerine kurulmuştur. Tahliye limanlarında işçilik ve istihdam yaratılabilmesi maksdadı ile çuvallı malzemelerin big bag yada sling bag gibi daha büyük ambalajlara konularak forklift yada vinçler yardımı ile yüklenmesi ve tahliyesine müsaade edilmemiş olup tamamen insan gücüne dayalı operasyon unsurları üzerinde yoğunlaşılmak zorunda kalınmıştır. Bu yazımızda operasyonun daha çok Turkiye den çıkışına müteakip tahliye operasyonuna yönelik anlatım yapılmıştır. Bu tahliye operasyonunun temel unsuru , gemi varışından önce tahliye limanına keşif gezisi yaparak acente seçimi konusunda nihai kararı vererek ilgili bürokratik , operasyonel , siyasi , askeri (güvenlik) , dökümantasyonel ,  operasyonel ve gümrüksel tüm hazırlıkların tamamlanarak tahliye limanındaki tüm gemi geliş hazırlıklarının yapılması üzerine kurulmuştur.

İlk durak olan Ethiopia sevkiyatı, bu ülkenin denize sınırı olmaması sebebi ile Djibouti limanı üzerinden tahliye ve aktarılması gerekli idi. 2500 TON çuvallı Un ve Şeker , bu liman üzerinden tahliye edildikten sonra Djibouti ye 550 KM uzaklıktaki Ethiopia da “ SAMARA Kuraklık ve Afet Depolarına” kamyonlar ile nakliyesi gerçekleştirilecekti.

 

 

ADEN GULF MAP

 

 

11 Eylül 2016 tarihinde Mersin limanında tahliyesi tamlanarak kalkışı planlanan geminin kalkış tarihinden 1 hafta öncesinde, 05-10 Eylül tarihleri arasında ilk Djibouti ziyaretimizi gerçekleştirerek orada tespit etmiş olduğumuz 4 farklı yerel lojistik firması ile ön görüşmelerimizi tamamladık. Görüşmelerimiz neticesinde , Djibouti Türk Büyükelçimiz Sn. Sadi Altınok ile de temaslar da bulunduk. Kendisinin de sonrasında referans verdiği bu 4 firmadan birisi ile prensipte anlaşarak ülkemize geri döndük. Bu ziyaretimiz sırasında temel olarak limanın sıkışıklığı ( Heavy Port Congestion ) , Ethiopia TIR bulmadaki zorluklar , Gümrüksel bürokrasi , tahliye sonrası – aktarma öncesi depolama gerekliliği , Konteyner ve Dökme tahliyelerinin farklı terminallerde yapılma zorunluluğu ve aşırı yoğunluk sebebi ile terminlerdeki belirsizlik gibi zorlukların farkına vardık. Bu konuda farklı önlemler almaya ve hazırlıklar yapmaya başladık . Büyükelçimizin bizleri bu ziyaretimizde 2.kez davet ederek tanıştırdığı “Port Of Djibouti – Business Development Manager” olan Mr. Hassan Robleh ile yapmış olduğumuz toplantıda kendisi ile yaptığımız sohbet sonrasında gemimizin demirde bekleme yapmadan hemen limana yanaşması ve akabinde hem konteyner hem de dökme tahliyesinin aynı terminalde yapılması hususunda talebimizi ilettik.  Daha sonra kendisinin bayram sonrası haftası iş geliştirme amaçlı Turkiye ye yapacağı seyehat için tüm yerli  armatör , liman yatırım ve çelik sektörü başta olmak üzere farklı firmalardan randevularını alarak kendisini Türkiye de ağırladık.

 

 

 

Normal şartlarda Djibouti limanındaki tahliye prosedürü şu şekilde ilerlemektedir;

 

  • yanaşmak isteyen gemiler en ez 30 gün demirde ve açıkta bekleyerek limanda tahliye sırasının kendilerine gelmesini ve limana kabullerini beklemektedirler.

 

  • Tahliye sırası kendisine gelen gemi konteyner terminalinde tahliyesini tamamlayarak diğer dökme terminaline “Shifting” yapabilesi amacı ile tekrar açığa gönderilerek demirde bekletilirler. Bu süre tekrar 15 ila 20 gün arasını bulabilmektedir.

 

  • Bu süre beklenirken ilk tahliyesi yapılan konteynerler boşaltılarak gümrüklemesi yapılabilmesi ve diğer dökme tahliyesi yapılacak olan malzemeler ile beraber aktarılabilmesi amacı ile gümrüklü bir depo ya aktarılır. Burada ardiye işlemeye başlar.

 

  • Sırası geldikten sonra tekrar dökme terminaline davet edilen gemi bu terminale yanaşarak dökme yüklerini de bu terminal de boşaltarak limandan ayrılabilir.

 

  • Boşaltılan bu malzemeler yine bir önceki tahliye edilen ve konteynerlerden boşaltılan malzemeler ile aynı gümrüklü antrepoya aktarılarak gürüklemenin tamamlanması beklenir.

 

  • Djibouti limanında Ethiopia ya aktarılacak malzemelerde gümrükleme her iki ülke için ayrı ayrı yapılır. Ethiopia da tamamlanan gümrükleme prosedürü sonrasında manifesto girişleri bu referanslar ile Djibouti limanında yapılır. Çok sancılı ve ilkel şartlarda takibi yapılan bu gümrükleme esnasında birçok bilgi kopukluğu ve beyan yanlışlıkları muhtemel olup bu yanlışlıklar ayrıca uzun sürelerde beklemelere sebep vermektedir.

 

  • Gümrükleme prosedürü tamamlanan yükler TIR lar ile Ethiopia ya aktarılır. Burada belirleyici unsur acentenin TIR bulma konusundaki kabiliyeti ve avantajıdır. TIR bulma konusunda yeterli tedarikçisi olmayan firmalar bu süreçte ayrıca zaman kaybına uğrarlar. Tüm bu beklemeler yüksek tutarda ardiye ve depolama masraflarına sebebiyet vermektedir.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

STOWAGE PLAN

PORT OF DJIBOUTI

 

 

 

Operasyonun diğer bir önemli yanı , Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na bağlı ADA sınıfı “Büyükada (F512)” isimli korvet tarafından Süveyş kanalı çıkışından itibaren tüm tahliye boyunca güvenlik amaçlı eskort hizmeti verilecek olması ve Fırkateyn in tüm tahliye boyunca gemimize refakat edecek olması idi. Donanmamızın disiplinli yapısı içerisinde askerlerin her seferinde yanaşma ve kalkış ile ilgili sadece gün değil ayrıca “saat””  belirtmemizi istemesi , bu saatlere uyulmaması durumunda ciddi şikayetler , ihtarlar ve Genel Kurmay Seviyesinde protestolar alma durumu söz konusu idi.

 

TCG BUYUKADA

 

Djibouti limanında mevcut risklerin tamamını tespit ettikten sonra 10 Eylül 2016 günü yurda dönüş yaparak bayram süresince çalışmalarımıza devam ettik.

Bayram arifesi günü 11 Eylül 2016 tarihinde yüklemesi başarılı bir şekilde ve termine uygun olarak tamamlanan MV LILA gemisi , “Mersin” limanından hareket etti.

 

 

MV LILA Mersin Port under loading Operation

 

 

Tüm Bayram tatili süresince çalışmalarımıza devam ederek gümrüksel işlemlerin tamamlanabilmesi amacı ile Turkkızılay ından Djibouti limanı hazırlıkları için Packing List , Invoice , Konşimento suret ve asılları , Bağış belgeleri gibi evrakları temin ederek gemi gelişi öncesi gümrüklemenin tamamlanabilmesi amacı ile Djibouti ve Ethiopia irtibatlarımıza kurye gönderisi teslimi yaptık. Amacımız gemi gelişi öncesinde hem Djibouti , hem de Ethiopia gümrükleme prosedürlerini tamamlayarak vakit kazanmaktı.

Bizler de bayram tatili sonrasında 19 Eylül 2016 gecesi gemimizin tahliyesini takip etmek amacı ile Istanbul dan Djibouti ye THY ile direkt uçuş seçeneği ile varış yaptık.

Operasyonun hassasiyeti , problemlere ve gecikmelere çok açık olması ve stratejik önemini de değerlendirerek , Djibouti seyehatimiz öncesinde Dış İşleri Bakanlığımızdan İlgili Djibouti , Ethiopia , Somaliland ve Puntland ( Mogadishu ) Büyükelçilik ve Konsolosluklarımıza tahliye nin stratejik önemi sebebi ile her türlü desteğin operasyonu yapacak olan firmamıza verilmesi hususunda resmi bir yazı iletilmesini talep ettim. Bu isteğim sonrasında Dış İşleri Bakanlığından ilgili yazının gitmesi sağlandı. Bu adım operasyon için önemli bir mihenk taşı idi…

TC DJIBOUTI BUYUKELÇILIĞI

 

 

 

Djiboti de tüm hazırlıklarımız ve stratejimiz , gemi varışından sonra ;

  • Gemimizin demirde beklemeden hemen limana yanaşması .

     

  • Bu doğrultuda rıhtımın boş tutulması ve gemimize yanaşma konusunda öncelik tanınması.

 

  • Bir kısmı konteyner içerisinde ( 34 X 20’ Konteyner ) ve bir kısmı BIG BAG li ve bir kısmı da dökme ( çuvallı – UN 25 KG / ŞEKER 50 KG) olan yüklerin tamamının konteyner terminalinde tahliyesinin yapılması ve bunu yaparak geminin Shifting yaparak ayrıca dökme terminaline açığa demirleyerek sıra beklemesinin önüne geçmek.

 

  • Tüm Djibouti ve Ethiopia gümrükleme prosedürlerinin gemi gelişinden önce tamamlanarak gemi gelişinde malzemelerin ayrıca bir depoya tahliyesi yapılmadan direkt gemi üzerinden TIR lara tahliyesi yapılarak ( SUPALAN Tahliye ) TIR lar ile direkt olarak Ethiopia / Samara bölgesine aktarılması.

 

  • Acente ile görüşmelerimizi ve planlamamızı yaparak tüm TIR tedariğinin yapılması ve araç sıkıntısı çekilmeyecek şekilde TIR ların gemi altında tahliye esnasında hazır edilmesi.
  • Normal prosedüre aykırı olan dökme ve konteyner tahliyesinin aynı terminalde yapılabilirliğinin ilgili mercilere anlatılması ve hazırlıkların yapılması.

 

  • Gümrüksel beyan ve dökümanlarda eksiklik olmadığından emin olunması.

Büyükelçiliğimiz ve Port Of Djibouti Management ile koordineli çalışmalarımız sonrasında gemimiz “Diplomatic Clearence” kapsamına alındı. Bayram sonrasına denk gelmesi sebebi ile de tüm mercilerin yoğunluğu içerisinde hazırlıklarımızı tamamladık. Gemimiz 9 günlük bir seyir süresinden sonra 20.09.2016 tarihinde  Djibouti açıklarına gelerek demir attı. Tam 24 saat sonra beklemekte olan onlarca geminin arasından geçerek yanaşma kendisine önceden ayrılan ve boşaltılan rıhtıma yanaşarak tahliyesine başladı.

Araştırmalarım sonrasında aşırı sıcak iklim sebebi ile, 50 dereceyi bulan sıcaklıklarda çuvallı un malzemesinin konteyner ile aktarılması durumunda, malzemede konteyner içerisindeki aşırı ısınma sebebi ile bozulmalar oluşabileceği için son anda konteyner ile gelen malzemelerin serbest bölgede bir depoya tahliyesi yapılarak bu malzemelerinde çuvallı olarak diğer malzemeler ile beraber aktarılması sağlandı. Ancak bu durum geminin bekleme süresini etkilemedi ve tahliye operasyonu 25.09.2016 tarihinde , tam 4 gün içerisinde tamamlandı. 

 

 

Bizler tahliyemizi tamamlayarak gemimizi bir sonraki liman olan “Berbera” uğurlarken , diğer yardım gemileri açıkta demirde beklemeye devam ediyordu. Buna 20 günden fazla süredir açıkta bekleyen bir Amerika Birleşik Devletleri Gemisi de dahildi…

 

Tahliyesi yapılan yükler eş zamanlı ve koordine bir şekilde sorunsuz Ethiopia da bulunan Samara Afet depolarına aktarılmıştır.. Ufak tefek pürüz ve kısa süreli gecikmelerin yaşandığı bu süreci operasyon müddetince Djibouti de ikamet eden şirket çalışanlarımızın takibiyle kısa sürede çözerek operasyondaki sürekliliği sağladık.

Bizlerin gemisi tahliyesini tamamlarken diğer taraftan Askeri Gemi “Büyükada” yine Diplomatic Clearence kapsamına alınarak ayrı bir terminale yanaştı ve burada yakıt & kumanya alımını tamamladı.

Normal planlanan terminden 1 günlük sapma ile tamamlanan bu operasyon sonrasında Genel Kurmay dan bir protesto yazısı aldık. Bu yazı ve tarafımızca  yazılan cevabi yazı aşağıdadır.  Bu protesto yazısından da anlaşılacağı üzere bu zor coğrafyada gerçekleştirmeye çalıştığımız bu operasyonu aynı zamanda Donanmamızın operasyon kabiliyeti ve zamanlama hassaslığı na paralel bir şekilde götürmemiz gerekiyordu.

 

 

 

========================================

From: Yakup Akin - Nora/Izmir
Sent: Friday, September 23, 2016 3:11 PM
To: 'Yasemin Aktaş'; Gökhan Dudu; 'Kerem Coşar (kerem.cosar@kizilay.org.tr)'; Utku Akbaş; Ece Yılmaztürk
Cc: 'Serhat Tangor'; OYA ERDOGAN; Gurhan Surmeli - Nora/Izmir; Ugur Ozgun - Nora/Izmir; Koray Akin - Nora/Izmir
Subject: Djibouti - Berbera - Bosaso limanları tahliye operasyonu

Ece hanım merhaba ,

Telefon görüşmemize konu Dz.K.K ihtar yazısına ilişkin aciklamalarimizi aşağıda dikkatinize sunarım;

- ilgi yazıda Dz.K.K , MV LILA gemisinin süveys çıkışına 1 gün erken geldiğinden ve orada "Buyukada" korvetini beklediğini belirterek bundan dolayı durumu olumsuz olarak nitelendirmistir. Bahse konu suların korsanlik faaliyetleri açısından riskli olmadığı ve hali hazırda buluşma koordinatlarinin belirtilen nokta olmasına karşın MV LILA gemisinin bu noktaya 1 gün önce gelmiş olması ve burada firkateynimizi bl beklemiş olmasının neden olumsuz değerlendirildiğini anlayabilmiş değiliz? Kaldı ki , bahse konu geminin bu koordinatlarda 1 gün Buyukada firkateynini bekleyeceği hususu gerek Kurumunuza, gerekse Dz.K.K na gemimiz Türk kara sularını terk etmeden önce bildirilmişti.  Eğer bu durumun donanmamiz acisindan olumsuz karşılanacağı bizlere bildirilse idi , geminin 1 gun beklemesini liman yahut Türk karasularinda yapar , buluşma noktasına varisi  Firkateynimiz ile aynı gün gerçekleştirebilirdik.

- Yine ilgi yazıda "bahse konu Mv Lila gemisinin Türkiye den ayrılmadan önce Cibuti limanında çok kısa süre kalacağı (6-12 saat)  ancak bu sürenin limana varmadan önce 3-4 güne çıkartıldığı belirtilmiştir" denmektedir. Dz.K.K miza hangi kurum yada birim tarafından Cibuti limanında 6-12 saat kalinacaginin bildirildiği hususunun araştırılmasını önemle rica ederim. 2500 ton malzemenin Cibuti limanında 6-12 saatte tahliyesinin tamamlanacağı bilgisi firmamız tarafından verilmemiş olup , müteakip seferlerde yazılı olarak bu bilgi sürekli 3-4 gün olarak ön görülmüştür. 

- Bahse konu yardım gemisi MV Lila nin Cibuti varisi nin planlanandan 1 gün önce olduğu bilgisi paylaşılmış ve bu durum olumsuz olarak nitelenditilmistir. Ancak aslen tüm intikal ve seyir boyunca her gün kurumunuz ve Dz.K.K Harekat Eğt. Daire Başk. Düzenli olarak geminin Cibuti varisi hususunda bilgilendirilmis ve bu konuda maximum hassasiyet gösterilerek varistan günler öncesinden itibaren tahmini varış 20.09.2016 olarak belirtilmiştir. Bu konuda Kurumunuza yazılı tüm mesajlarımızı iletmeye hazır olduğumuzu bildirir Dz.K.K ile söz konusu irtibat aksalliginin nereden kaynaklandığı hususunun araştırılmasını önemle rica ederim.

Operasyon yapılan bölgeler dünyanın tartışmasız operasyon , yuk ellecleme ve planlama yapılması en zor ve en ilkel bölgeleri olup , tarafımızca operasyonun aksaksiz ve en kısa sürede tamamlanabilmesi için her türlü ticari ve resmi kanallardan hazırlıklar yapılmıştır.  Bugun literaturde Cibuti limanı sıkışıklığı dolayısı ile ( Heavy Port Congestion) ticari gemilerin en az 45 gün, yardım malzemesi taşıyan gemilerin ise yine en az 30 gün yanaşma için demirde beklediği bilinen bir limandir. Bu bilgiyi Cibuti Büyükelci ligimiz den  yahut Port Of Djibouti Authority den de teyidi edebilirsiniz. Ancak bizlerin ve Sn.Buyukelcimiz Sadi Altınok un da  destekleri ile gemimiz demirde ilgi gümrük işlemleri gereği sadece ve sadece 1 gün beklemiş ve Diplomatic Clearence kapsamında derhal limana kabulü yapılarak tahliyesine başlanmıştır.  Gemimiz henüz cibuti limanına gelmeden hem Ethiophia hemde Cibuti gümrük işlemleri tamamlanarak "Supalan Tahliye" kapsamında beklemeksizin gemi üzerinden direkt Ethiopia Samara Afet Depolarına sevki başlamış ve devam etmektedir. Normal sartlarda demirde bekleme , Gumrukleme  ve tahliye suresi 45 gun olarak planlanan bu tur bir insani yardim operasyonunun , Geminin tahliyesinin tamamlanmasın 24.09.2016 saat 22:00 olarak planlanmakta olduğu düşünülürse , demirde ve Cibuti limanında toplam bekleme süresi 5 gün olacaktır. Bu şartlar altında gemimizin limana 1 gun erken gelişin tenkit konusu olmuş olmasını anlamakta güçlük çekmekteyiz.

Şu anda şahsen Berbera limanında olup tüm yanaşma hazırlıklarını bu limanda sürdürüyor olup tüm hazırlıklarımız tamamlanmıştır. Aynı çalışma Bosaso limanı için de başlatılmış olup amacımız demirde ve limanlarda bekleme süresinin minimum sürelere çekilerek tahliyelerin en hızlı , düzenli ve planlı bir şekilde tamamlanmasini sağlayabilmektedir. Dz.K.K firkateyninin bizlere güvenlik eskortu sağladığı ve bu durumun milli savunmamız açısindan yapılan fedakarlık ve emeğinin her zaman farkında olup programın insanı yardım boyutu da değerlendirildiğinde firmanız açısından ticari boyutu çok sonra gelmektedir. Bu şartlar altında önerimiz firmamiz , kurumunuz ve Dz.K.K arasındaki koordinasyonun iyileştirilmesi ve anlık bilgi paylaşımının arttırılması yönünde olacaktır. 

Sizlere güncel programı aktarmak istersek ;

Cibuti tahliye bitiş  ve hareket : 24.09.2016 - 22:00 pm
Berbera Varış : 25.09.2016 - 13:00 pm
Berbera tahliye bitiş ve hareket : 29.09.2016
Bosaso Varış: 30.09.2016
Bosaso tahliye bitiş ve hareket : 05.10.2016

Yukarıdaki tarihlerin normal şartlar altında be hava musadeli verildiğini hatırlatır, güncel bilgilerin sürekli olarak sizlerle paylasilacagini bilgilerinize sunarım.

Saygılarımla
Yakup Akin

Nora Uluslararasi Nakliyat Ltd Sti. 

Android için Outlook uygulamasını edinin

=====================================

 

 

Djiboti limanında operasyonun seyrinde gideceği konusunda emin olduktan ve planlamayı tam olarak uygulamaya geçirdiğimize kanaat getirdikten sonra , bir sonraki tahliye limanı olan “Berbera” limanı hazırlıklarına başlayabilmek amacı ile Djibouti den bu limana en yakın havaalanı olan ve aynı zamanda Somaliland Cumhuriyeti nin başkenti olan “Hargesia” şehrine 21 Eylül 2016 tarihinde uçtum. Somaliland yapı olarak Somali federal devletinden ayrı bir oluşum içerisinde bağımsızlığını “Cumhuriyet” olarak ilan etmiş , ancak çok az ülke tarafından tanınmış olan bir devlet yapısındadır. Halk ve devlet adamları tarafından gayet muhafazakar ve milliyetçi bir şekilde bağımsızlıklarını savundukları bu yapı içerisinde ticari olarak Somali federal devleti menşeili şirketlerin bu bölgede iş yapmasına müsaade edilmiyor. Bunu öğrendikten sonra Mogadishu da ( Somali Federal Devleti Başkenti ) yerleşik firmaların Berbera limanındaki bu operasyona ısrarla talip olmalarına bir kez daha şaşırmıştım. Eğer bunu bilmeden böyle bir şirket ile tahliye operasyonu konusunda anlaşmış olsa idik tahliyemiz sabote edilecek ve bitmesine müsaade edilmeyerek birçok zorlukla karşı karşıya kalacak , bunun nedenini tam olarak anlaayana kadar günler ve haftalarca bunun çözümü için uğraşmak durumunda kalacaktık ve konuya salt operasyonel ve teknik açıdan bakarak esas nedene inemeyecektik .. Bölgenin karışık siyasi , politik ve demografik yapısı , tedarikçi seçimi ve bazı durumlarda kullanmanız gereken sözcüklere kadar dikkatle düşünerek adım atmanızı gerektirecek kadar katı olabiliyordu..

 

Hargesia şehri ana olarak ticari şirketlerin de yerleşik bulunduğu bir kent tir. Gelir seviyesi Somali nin diğer kesimlerine oranla biraz daha iyi olup güvenlik açısından sorunsuz denebilecek bir şehir konumundadır.  

 

 

 

Berbera limanı için bu limana gelişim öncesinde irtibat kurabildiğim tek bir yerel lojistik firması vardı. Bu firma da şehre gelişim ve fiili olarak yaptığımız ilk toplantımız sonrasında fiyatını 3 misli arttırdı. Bunun üzerine öncelikli olarak konuya yaklaşımın ticari boyuttan çok daha öte olması gerektiğinin farkına vararak Hargesia Konsolosluğumuzu ziyaret ettim. Hargesia Başkonsolosumuz Sn. Muzaffer Yüksel ziyaretim esnasında bana Somaliland Kuraklık Komitesi Başkanı Ms. Emina ile tanışmamın faydalı olabiileceği , kendisinin bu boyutta yerel bu işi yapabilecek firmaların referansını verebileceği konusunda beni bilgilendirdi. Bunun üzerine zor da olsa Bayan Emina ile randevulaşarak görüşme ayarladık.

Kendisi taleplerimi ve işin hassasiyetini dinledikten sonra beni yerel hükümet destekli bir lojistik firmasına yönlendirdi. Derhal görüşme ayarladık ve 2 gün içerisinde kontratımızı imzaladık. Firma yerel hükümete yakın olması , daha önce düzenli olarak yardım gemisi tahliyesi yapıyor olması sebebi ile avantajlı görünüyordu . Şirket yöneticilerinden bir tanesi Berbera şehri belediye konseyi üyesi idi. Bu kişi aktif olarak tüm operasyonu takip ve kontrol edecekti. Kendileri ile beraber yaklaşık 200 km uzaklıkta olan Berbera limanına bir ziyaret organize ettik. Yolda yaklaşık 20 adet askeri kontrol noktasından geçişimde beyaz olmamın şaşkınlığı ile kontrol noktasında geçişime müsaade edilmesi için bakılan şey genel de kimlik yada pasaport kontrolünden çok Müslüman olup olmadığım yönünde sorulan soru idi… İster istemez yanıtım “Elhamdülillah” oluyordu.. :)

 

Berbera limanı ziyaretim de liman başkanı ile yapılan toplantımız neticesinde yine bu limanın aşırı yoğun olduğu bilgisini aldım. Gemilerin 1 hafta ile 15 gün arasında açıkta beklemesi söz konusu idi. Kendisi açık bir şekilde bu konuda yapabileceği çok fazla bir şey olmadığını söylüyordu. Bu noktada kendisine daha üst kanallardan talimat gitmesi gerekliliğini anladım. 

PORT OF BERBERA

 

 

Liman içi ambarlar inanılmaz pis ve bakımsız durumda idi. Adeta çöplük gibiydi. Ambarların gıda stoğu yapılacağı için temizlenmesini talep ettim.

 

 

 

Askeri geminin durumunu anlatarak hızlı yanaşma talep ettim. Konsolosluktan bu doğrultuda bir yazının ve irtibatın Somaliland devleti Başbakanlık seviyesinde sağlanması yönünde taleplerim oldu. Sonuna kadar bizi desteklediler. Bu açıdan tüm Büyükelçilik ve Konsolosluk çalışanlarımıza tekrar müteşekkir olduğumu iletmek isterim.. 

Berbera limanı ziyaretim sırasında Berbera da 1 gece konakladıktan sonra Hargesia şehrine geri döndüm. Tüm süreci operasyonu yapacağımız acente ile tekrar gözden geçirerek gümrüksel hazırlıkları ve vegi muaf üst yazılarını ilgili devlet kurumlarından temin ettik. Girişimlerimiz sonrasında ülke Başbakanı olan “Abdirahman Saylici” bizleri makamında kabul etti ve operasyona destek sözü vererek danışmanlarının direkt kontakt detaylarını tarafıma verdi. Operasyon süresince birçok kez kendisinin danışmanları ile görüşerek yardım taleplerim oldu. Berbera limnındaki hazırlıklarımın tamamlandığına kanaat getirdikten sonra bir sonraki liman olan Bosaso limanı için hazırlık ve irtibatlarıma başlama kararı verdim.  Berbera yada Hargesia dan Puntland/Bosaso ya ulaşım sıkıntısı önüme çıkan ilk engeldi. Düzenli uçak seferi yoktu ve 800 km olan kara yolu ile seyahat ise güvenli değildi. Bu sebeple öncelikle düzensiz olan UN ( United Nations ) uçuşlarını takip ettim. Bu uçuşlar hem yardım malzemesi hem de sınırlı sayıda yolcu kabul eden birleşmiş milletler uçuşları idi. Hargesia dan direkt olarak Bosaso ya düzenli olmayan uçuş seferleri vardı.

Gemi Berbera limanında tahliyesini tamamladıktan sonra Bosaso ya seyrinde ben de gemi ile seyehat ederek ulaşım sağlayacaktım. Geminin Djibouti de tahliyesi tamamlanmak üzereydi. Djibouti – Berbera seyir süresi 48 saat civarında idi. Bu nedenle bir an evvel Bosaso limanına giderek buradaki hazırlıkları tamamlayıp  Berbera limanına geri dönmem ve buradaki tahliyeyi koordine etmem gerekiyordu. Zamanım azdı ancak uçuşlar net değildi. Son anda UN uçuşunu iptal etmesi ile Hargesia dan Bosaso ya uçak kiralayarak Charter uçuş ile gidip dönme kararı verdim. Bu uçuşumu günübirlik yapmam gerekiyordu. Çünkü uçak kiralama sonrasında Bosaso da kalmam durumunda uçak kirası Bosaso havalimanı bekleme vergi ve masrafları sebebi ile çok pahalı oluyordu. Bosaso da acente bulmam , onlarla anlaşmam , hazırlıklarımı ve temaslarımı tamamlamak için sadece birkaç saatim vardı. Bu koşullarda 27 Eylül 2016 günü sabah 07:30 da Hargesia havaalanından uçarak günübirlik Bosaso seyahatime başladım.

 

Bosaso daki tek irtibatım , tarafıma Mogadishu büyükelçiliğimiz tarafından bildirilen bu bölgede bana yardımcı olabileceği düşünülen  Puntland Cumhurbaşkanı danışmanı Mr. Burhan Abdi idi. Kendisi beni Bosaso varışımda havaalaında karşılayarak hemen görüşmelerimize başladık. Güvenlik riski sebebi ile uçak ve Pilotlar en kısa sürede Bosaso dan ayrılmak istiyorlardı. Saat 15:00 da dönüş uçuşu için anlaşarak havalimanından şehre güvenlik eskortu ve zırhlı (kurşun geçirmez) araç içerisinde geçtik.

 

 

 

 

Bosaso  aslen Somali Federal yapısı içerisinde büyük bir eyalet olan “Puntland” ın başkentidir. Somali nin en Kuzey ucu , altın boynuz diye tabir edilen coğrafi oluşumun en köşesindedir. Aden körfezi ve Hint Okyanusuna komşu olan stratejik bir HUB pozisyonundadır. Ancak az gelişmiş ekonomisi , son yıllarda yaşanan ciddi kuraklık la da beraber halk çok sıkıntılı zamanlar yaşamaya başlamış.

 

 

 

 

 

 

 

 

İstikrar ve asayiş zaafları yaşayan şehir riskli bölge diye tabir edebileceğimiz “El Kaide” uzantılı “El Shabab” terör örgütü faaliyetleri ile sıkça karşı karşıya gelen bir konumda. Bu sebeple tarafıma yüksek güvenlik tedbirleri sağlanarak sürekli askeri eskort eşliğinde seyehat etmem sağlandı. Küçük bir askeri tim tüm Bosaso ikametim boyunca tarafıma güvenlik ve koruma hizmeti verdi.

 

Hatta denizde dahi… Gemimizin açıkta dermirde beklediği sırada , gemiden karaya tekne ile geçişim esnasında , … 

 

Mr.Burhan ın gelişimden önce kendisine belirtmiş olduğum operasyonel ihtiyaçlarımız ve tanımlamalarım çerçevesinde önceden hazırlık yaparak tanıştırmaya karar verdiği yerel lojistik firması ile şehirdeki temaslarımızı tamamladık. Firma farklı ülkelerin benzer yardım yüklemelerine ve aynı zamanda WHO a ( World Health Organisation ) , WFP ‘ a ( World Food Program ) gibi kuruluşların Bosaso limanındaki discharging operasyonlarına stevedoring hizmeti sağlayan yine yerel yönetim ve devlet destekli* bir firma idi.

*Bu operasyonlar müddetince tahliyedeki başarımızı belirleyen en kritik adımlar acente seçimleri olmuştur. Ülkelerin yapısı , ekonomik veticari organizasyon yapısı olarak belirsizlikler , klan ve aşiret yönetimlerindeki etki , mafya ve haraç durumları gibi pekçok ticari felaket diyebileceğimiz riskin bulunduğu bu bölgelerde , konuya salt ticari açıdan bakarak diğer gelişmiş ülkelerde olduğu gibi hizmeti firmalara klasik olarak ihale ederek tedarikçi ve acente seçimine gitmiş olsa idik , muhtemelen şu anda hala Djibouti limanında sorunlarla boğuşuyor olacaktık. Ticaret , Siyaset ve Devlet ilişkilerinin birbirine geçmiş olduğu , aynı zamanda yerel güçlerin , klan ve aşiret yapısının çok etkin olduğu bu coğrafyada elçiliklerimiz ve konsolosluklarımızın desteği ile tedarikçi seçimi en kilit adımı oluşturmuştur. Bu işi yarı fiyatına dahi yapabileceğini belirten birçok firma olmuştur. Hatta bu işi danıştığım her kişi , her birey ve her şirket bu tahliye operasyonunu çok farklı yöntemlerde çok farklı fiyat aralıklarında mükemmel (!) yapabileceğini iddia etmiştir. Profesyonellikten uzak bu yapılaşmanın karışıklığını buradan anlayabilirsiniz.  

 

 

 

Firma ile şehirden Bosaso limanına geçtiğimizde o güne kadar görmüş olduğum en ilkel yapıdaki liman sahası ile karşılaştım. Tek bir rıhtımın olduğu liman da konteyner elleçleme yapılamıyordu. Çoğunlukla canlı hayvan ticareti üzerine kurulmuş olan liman tek bir rıhtımın olması sebebi ile yine gemilerin uzun süre kuyruklarda beklemek zorunda olduğu ve yanaşma konusunda zamanlama ve planlamanın yapılmasının neredeyse imkansız olduğu karmaşada bir yapılanma halinde idi.

Draft olarak 7.5 metre olan iskele ye limanın küçüklüğü ve girişi koşulları sebebi ile geminin yanalşmasının sıkıntılı olacağı açıktı.

 

 

 

Liman  başkanı ile beraber yaptığımız toplantıda konunun önemini onlara anlatmaya çalıştım. Bosaso ile ilgili kilit nokta , Türkiye nin bu limana ve dolayısı ile Puntland eyaletine yapacağı ilk direkt yardım malzemesi sevkiyatı olması idi. Daha önceden bu bölgeye gelecek olan yardım malzemeleri Mogadishu limanına sevk ediliyor ve oradan aktarılıyordu. Yaklaşık 1400 km lik bir yoldan gelen bu yardım malzemelerinin sürekli olarak eksik teslim edildiğinden yada yetersizliğinden yakınıyorlardı. Onlara bu ilk sevkiyattaki tahliye operasyonunu gecikme olmadan ve hızlı bir şekilde yapmaları durumunda Türk Devletinin Punltland a bundan sonraki yardımları direkt olarak göndermesi yönünde çok önemli bir adım olacağı ve artık bu malzemeleri Somali yerine direkt Puntland a göndermede bir çekince yaşamayacağını belirttiğimde motive olduklarını hepsinin gözlerinden okuyabilmiştim…

 

 

Bu noktada liman başkanı gemimizin geleceği tarihte iskeleyi boş tutacakları konusunda bana söz verdi.

Evraksal ve gümrüksel boyutta hazırlıkları ve evrak teslimlerini de yaptıktan sonra saat 15:00  de havaalanına dönerek Hargesia ya geri uçtuk.

 

 

 

Gemimizin ETA Berbera tarihi de 27.09.2016 olarak netleşmişti. Tekrar Hargesia da hazırlıklarıma devam ederek gemi gelişini beklemeye başladım. Hargesia Başkonsolosumuz Muzaffer Bey arayarak gemi gelişinde bir tören düzenleneceğini ve bu törene beraber gitmek istediğini iletti. 27.09.2016 tarihi sabah 07:30 da Hargesia dan Berbera limanına gemi gelişi ile ilgili yerel basının da takibindeki törene katılmak üzere Türk Konsolosluk heyeti , bazı Bakan ve Devlet Adamlarının konvoy ve korumaları eşliğinde yola çıktık. Haftalardır üzerinde çalıştığım MV LILA  gemimizi ve mürettebatını ilk defa o gün görmek kısmet olmuştu….

 

 

 

Tören sonrasında hemen 5000 ton malzemenin tahliyesine hemen başlanmıştı. Planlamamız , günlük 1250 ton discharge rate ile 4 gün içerisinde tahliyemizi bitirmekti. Çuvallı un ve şeker in yanı sıra 7 ton da bebek bezi yardımı yapılmıştı. Tahliye Liman içerisinde bulunan  antrepolara yapılıyordu. Gemiye mesafesi 50 metre olan depolar temizlenmiş ve gıda depolanmasına uygun hale getirilmişti. 1 gün marj ekleyerek tahliyeyi bitirme ve kalkış tarihimizi Ankara da Genel Kurmay Başkanlığı , Deniz Kuvvetleri Komutanlığı , Kızılay , tahmini varış tarihi olarak ta Bosaso liman idaresi ne ( ETD + 48 hours seyir süresi ) bildirdik…

Yine tüm yetkililerin desteklediği ve ufak tefek aksaklıkların dışında büyük sıkıtı yaşamadığımız tahliyemiz 02.10.2016 tarihinde tamamlandı. Tahliye nin tamamlanmasına müteakip Berbera limanından demir alarak Bosaso ya Aden körfezi boyunca Dz.K.K. bağlı Büyükada Fırkateyni koruma eskortluğunda 48 saatlik seferimize başladık.

Devamı için Tıklayınız